Na zaciskanie i zgrzytanie zębami skarży się niestety coraz więcej pacjentów, a kolejna ich część może być tego problemu całkiem nieświadoma. Bywa, że o charakterystycznych odgłosach przypominających skrzypienie informuje partner, którego obudziły w nocy niepokojące dźwięki. To bruksizm – zgrzytanie zębami wywołane niekontrolowaną pracą mięśni żucia. Dlaczego się pojawia, jakie są jego przyczyny i na czym polega leczenie?

Bruksizm – przyczyny

Bruksizm jest parafunkcją, której powstanie może mieć różne podłoże. Do najbardziej powszechnych przyczyn jej rozwoju zaliczamy:

• stan psychiczny pacjenta – przewlekły stres, silne napięcie, depresja,
• wady zgryzu lub wady anatomiczne szczęki,
• niewłaściwie dopasowane wypełnienia lub uzupełnienia protetycznego,
• refluks żołądka, 
• częste żucie gumy,
• u dzieci przyczyną może być owsica lub zakażenia związane ze świądem różnych części ciała, takie jak ospa lub alergia.

Skutki zgrzytania zębami 

Bruksizm to zaciskanie zębów nawet 10 razy mocniejsze niż w sytuacjach gryzienia twardych pokarmów. Nieleczony prowadzi nieuchronnie do ścierania się szkliwa zębów, czy też wykruszania plomb. Z tego względu u osób zmagający się z tą parafunkcją, częściej występuje nadwrażliwość zębów na zimne, gorące czy kwaśne produkty. Zgrzytanie zębami może mieć dużo szersze skutki i powodować:

• ukruszenia szkliwa,
• ruchomość i rozchwiania zębów,
• ból w okolicy stawów skroniowo-żuchwowych,
• bóle głowy, szyi, barków, a nawet kręgosłupa,
• ból i szumy w uszach,
• przeskakiwanie żuchwy przy szerokim otwieraniu ust lub mniejsza jej ruchomość,
• przerost mięśni twarzy po jednej lub obu stronach – prowadzący do efektu “kwadratowej twarzy”.

Jak wyleczyć zgrzytanie zębami?

Leczenie bruksizmu rozpoczyna się od rozpoznania przyczyny wystąpienia tej parafunkcji. Dentysta na podstawie wywiadu z pacjentem oraz wyników badań diagnostycznych układa plan leczenia. Jest on często wieloetapowy i wymaga współpracy lekarzy różnych specjalizacji. Metody leczenia zależne są od otrzymanej diagnozy. Najczęściej wykorzystuje się terapie łączone. W naszej klinice stosujemy różne metody leczenia bruksizmu:

• Czasowe zablokowanie przewodnictwa nerwowo-mięśniowego poprzez iniekcje specjalnego preparatu – zabieg ogranicza i osłabia aktywność mięśni żwacza na około 4 – 6 miesięcy, co wpływa na zmniejszenie napięcia mięśni twarzy i ustanie dolegliwości. Iniekcja jest bezbolesna, gdyż wykonujemy ją w znieczuleniu miejscowym.
• Szyna relaksacyjna – nakładka na zęby zakładana na noc, indywidualnie dostosowana do warunków zgryzowych pacjenta. Jej zadaniem jest zabezpieczenie zębów przed ścieraniem. 
• Fizjoterapia – terapie manualne, takie jak specjalny masaż, wykonywane przez fizjoterapeutę lub potem samodzielnie w domu. Ich celem jest rozluźnienie mięśni. 
• Psychoterapia – prowadzona w celu rozładowania stresu i napięć powodujących parafunkcję oraz nauki ich odreagowania w codziennym życiu.
• Farmakologia – towarzyszy w niektórych etapach leczenia. Może obejmować przyjmowanie leków przeciwbólowych, rozluźniających lub uspokajających.