Przewlekły stres wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Może powodować problemy natury stomatologicznej, takie jak bruksizm i wady zgryzu, ale też szerokie spektrum innych zaburzeń, jak bóle głowy i stawów, problemy z zasypianiem, przyspieszenie akcji serca, zaburzenia oddychania, stany lękowe i wiele innych. Leczenie zaburzeń związanych ze stresem zależy od przyczyny ich występowania.
Stres jest reakcją obronną organizmu, działa mobilizująco, nie zawsze jest więc naszym wrogiem. Dopiero jego przewlekła, ostra forma wywiera zły wpływ na nasze ciało i psychikę. Po pewnym czasie staje się jasnym, że dana osoba musi podjąć leczenie zaburzeń związanych ze stresem.
Czynniki, które wpływają na zakłócenie równowagi organizmu dzielą się na fizjologiczne i środowiskowe. Pierwsze związane są z naszym zdrowiem. Należy do nich niewłaściwa dieta, choroby autoimmunologiczne i wyniszczające, niewystarczająca ilość snu, różne uszkodzenia ciała, ale też używki i zanieczyszczenia środowiska. Czynniki środowiskowe wpływają na naszą podświadomość, myśli i zachowanie. Są nimi np. toksyczne relacje międzyludzkie, tragiczne zdarzenia życiowe, negatywne emocje (strach, gniew, smutek) oraz styl życia z małą ilością ruchu, ciągłym pośpiechem, mnóstwem obowiązków i brakiem czasu dla siebie.
Wiele osób bagatelizuje pierwsze objawy zaburzeń wywołanych silnym i przewlekłym stresem. Dopiero gdy nie ustępują lub się nasilają, chory zaczyna szukać pomocy lekarza. Nadmierny stres może wywoływać:
- zaburzenia emocjonalne – niepokój, drażliwość, wycofanie, lęk, gniew, a nawet agresję słowną,
- migreny i bóle napięciowe głowy,
- zgrzytanie zębami i zaciskanie ich, wady zgryzu,
- permanentne zmęczenie,
- bezsenność, problemy z zasypianiem,
- zwiększona potliwość, dreszcze,
- problemy z oddychaniem, zespół hiperwentylacji,
- spadek ciśnienia krwi i obniżenie ciepłoty ciała lub odwrotnie – przyspieszenie akcji serca i wzrost ciepłoty ciała,
- drętwienie kończyn, niekiedy też okolic twarzy,
- zaostrzenie przebiegu chorób autoimmunologicznych i nowotworów,
- wywołanie chorób psychosomatycznych, takich jak: astma oskrzelowa, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zaburzenia jedzenia (anoreksja, bulimia) czy reumatoidalne zapalenie stawów.
W leczeniu zaburzeń związanych ze stresem dużą rolę odgrywa wsparcie osób bliskich, ich obecność, poczucie, że pacjent nie jest sam. Ponadto lekarz może zalecić farmakoterapię i psychoterapię. Pierwszy rodzaj to leczenie doraźne, objawowe, które ma na celu uspokojenie pacjenta. W takiej sytuacji stosuje się leki uspokajające lub przeciwpsychotyczne, które stabilizują stan emocjonalny leczonej osoby, tak aby lekarz mógł rozpocząć psychoterapię. Ten rodzaj leczenia pozwala zmienić zachowanie, destrukcyjne nawyki oraz bodźce lękotwórcze, a tym samym przerwać mechanizm błędnego koła. Ponadto pomaga pacjentowi opuścić toksyczne relacje lub rozwiązać stresujące konflikty. Sama psychoterapia stosowana jest w przypadkach cierpienia psychicznego i przewlekłego dyskomfortu. Jednak gdy dochodzi do zaburzeń funkcjonowania musi być powiązana z farmakoterapią.