Pierwsze lata życia dziecka to czas rozwoju zębów w jamie ustnej. Pojawienie się mleczaków wiąże się z nowymi obowiązkami dla rodziców. Niestety nadal zdarzają się sytuacje, gdy do gabinetu stomatologicznego trafia maluch z zaawansowaną próchnicą. Wychodzimy z założenia, że przede wszystkim trzeba edukować, dlatego z tego artykułu dowiesz się, czy leczyć mleczaki u stomatologa dziecięcego.

Po co leczyć zęby mleczne?

Zęby mleczne pełnią kilka zadań, które wpływają na zdrowie jamy ustnej dziecka nie tylko tu i teraz, ale również w przyszłości. Ich podstawową rolą jest rozdrabnianie pokarmów tak, aby maluch mógł przyjmować posiłki o różnej konsystencji bez bólu lub dyskomfortu. Warto wiedzieć, że u dzieci ubytki w mleczakach rozwijają się szybciej i mogą wywoływać nadwrażliwość, która sprawia, że będą one instynktownie wybierały miękkie potrawy, rezygnując z chrupiących warzyw czy owoców. Jest to więc mocny argument za tym, aby nie bagatelizować leczenia zębów.

Mleczaki utrzymują też miejsce dla zębów stałych. Ich przedwczesna utrata prowadzi do przesunięć i problemów ze zgryzem. Jeśli próchnica w zębie mlecznym nie jest leczona, bakterie mogą dostać się do miazgi i dalej do kości oraz dziąseł. Powstanie ropnia lub stanu zapalnego obejmującego policzek często powoduje gorączkę. Dlatego dbanie o pierwsze ząbki ogranicza ryzyko takich powikłań. Pytanie, czy mleczaki trzeba leczyć, jest w pełni uzasadnione, ponieważ zabiegi stomatologiczne zwykle chronią całą jamę ustną oraz rozwijające się pod spodem zawiązki przyszłych zębów.

Jak wygląda leczenie próchnicy w mlecznych zębach?

Leczenie mleczaków uwzględnia wiek dziecka, stopień zaawansowania zmian i jego gotowość do współpracy. Proces zwykle zaczyna się od wizyty adaptacyjnej, podczas której maluch poznaje gabinet, sprzęt i personel, co zmniejsza lęk przed leczeniem. Stomatolog dziecięcy ocenia stan uzębienia podczas badania, a jeśli jest to potrzebne, wykonuje zdjęcia rentgenowskie. Przy niewielkich zmianach stosuje się leczenie bez wiercenia, np. remineralizację preparatem z fluorem lub środkiem hamującym rozwój próchnicy. Kiedy konieczne jest oczyszczenie ubytku, można wykorzystać abrazję powietrzną, która usuwa zmienioną tkankę strumieniem powietrza z drobinkami tlenku glinu. Dzieci lepiej tolerują tę metodę leczenia niż klasyczne wiertło.

Co robi dentysta dziecięcy, gdy próchnica doszła do miazgi? Wówczas można przeprowadzić leczenie kanałowe mleczaków. Lekarz usuwa zmienioną tkankę i wypełnia światło kanałów materiałem biokompatybilnym. Dziecko podczas takiego zabiegu otrzymuje znieczulenie miejscowe. Procedura ta jest krótsza niż u dorosłych, a użyty materiał pozwala zębowi wypaść w odpowiednim momencie. Dzięki temu zachowuje się prawidłową przestrzeń w łuku zębowym i zmniejsza ryzyko problemów ze zgryzem w przyszłości.

Do czego prowadzi zbyt wczesna ekstrakcja zębów mlecznych?

W tym miejscu trzeba obalić mit, że nie warto dbać o mleczaki, skoro i tak wypadną. Zbyt wczesna ekstrakcja zębów mlecznych powoduje przesunięcie tych sąsiadujących z nim w łuku, co zmniejsza przestrzeń dla uzębienia stałego. W efekcie nowe korony mogą wyrastać w nieprawidłowym położeniu, co prowadzi do wad zgryzu i konieczności długotrwałej terapii ortodontycznej. Brak mleczaka wpływa także na rozwój kości szczęki i żuchwy, bo słabsze żucie nie pobudza ich prawidłowego wzrostu. Może to wywołać asymetrię twarzy i trudności w artykulacji, gdy język traci punkt podparcia potrzebny do prawidłowej wymowy. Dziecko z luką w uzębieniu bywa mniej chętne do gryzienia twardszych produktów, o czym już wspominaliśmy. W przypadku zepsutych mleczaków u 5-latka zachowanie ich do momentu naturalnego wypadnięcia jest szczególnie ważne, ponieważ od tego momentu zwykle pozostaje jeszcze około roku lub dwóch do pojawienia się zębów stałych.

Leczenie mleczaków jest niezbędne, aby nie dopuścić do rozwoju próchnicy, konieczności stosowania endodoncji i, w najgorszym wypadku, do ich ekstrakcji. Zęby mleczne utrzymują bowiem miejsce dla stałego uzębienia, co pozwala uniknąć wad zgryzu.