Seplenienie jest jedną z najczęściej występujących wad wymowy. Polega ono na niewłaściwej wymowie poszczególnych głosek. Występuje przede wszystkim u dzieci, choć do naszego gabinetu zgłaszają się także osoby dorosłe. Seplenienie rozwija się zazwyczaj w wyniku wrodzonych zaburzeń wymowy głosek, ale także z powodów dość błahych – niedbałego wysławiania się i niestarannej artykulacji głosek. W większości przypadków leczymy seplenienie międzyzębowe. Takie zaburzenie artykulacji jest wyleczalne, wymaga jednak leczenia u logopedy.

Czym są wady wymowy?

Wady wymowy to zaburzenia w rozwoju mowy, które sprawiają że jest ona niewyraźna, a często nawet niezrozumiała dla innych. Rozróżniamy wiele typów wspomnianych zaburzeń, ich przykładem mogą być:

• sygmatyzm – czyli seplenienie, które spowodowane jest niewłaściwą artykulacją głosek z szeregu szumiącego, syczącego i ciszącego (SZ, Ż, CZ, DŻ, S, Z, C, DZ, Ś, Ź, Ć, DŹ);
• jąkanie – zaburzenia płynności wypowiedzi;
• rotacyzm – nieprawidłowa wymowa głoski R;
• lambdacyzm – błędy w artykulacji głoski L;
• kappacyzm – niewłaściwa wymowa głoski K;
• gammacyzm – nieprawidłowa wymowa głoski G.

Rozwój mowy u dzieci przebiega w różnym tempie. Na prawidłowy sposób wymawiania głosek wpływają także różne czynniki, takie jak nieprawidłowa budowa anatomiczna aparatu mowy (np. języka, warg, zębów), niewłaściwe funkcjonowanie układu nerwowego lub aparatu słuchu (np. niedosłuch) oraz częste infekcje górnych dróg oddechowych. Z drugiej strony wady wymowy mogą powstać z powodu wpływu otoczenia, w którym dziecko się wychowuje, np. naśladując niewłaściwe wzorce językowe u osób dorosłych (rodzic z wadą wymowy).

Dlaczego moje dziecko sepleni?

Seplenienie pojawia się wtedy, gdy dziecko wymawia głoski dentalizowane w nieprawidłowy sposób. W ich artykulacji bardzo ważne jest właściwe ułożenie zębów. Dlatego w naszej klinice logopeda i stomatolog często pracują razem, w celu dopasowania odpowiedniego dla danego Pacjenta planu leczenia i rozwiązania problemu z wadą wymowy. Pomocne w usuwaniu seplenienia bywa na przykład leczenie ortodontyczne, które zapobiega nawrotom odpowiedzialnej za jego powstanie wady zgryzu.

Jakie są przyczyny rozwoju seplenienia? Mogą być one odmienne w zależności od jego różnych form. Najczęściej występującą wadą jest seplenienie międzyzębowe, które pojawia się w wieku przedszkolnym i związane jest z niewłaściwym ułożeniem języka – wsuwaniem go między zęby. Nieleczone nieprawidłowości tego rodzaju pozostają z nami na lata, jednak odpowiednia terapia logopedyczna jest w stanie wyeliminować tę wadę wymowy.

Inne rodzaje tego typu dysfunkcji to seplenienie boczne, przyzębowe, wargowo-zębowe, nosowe, krtaniowe, a także świszczące. Podobnie jak w przypadku innych wad wymowy, seplenienie może być spowodowane nieprawidłową budową narządów artykulacji, niedbalstwem podczas mówienia oraz naśladowaniem przez dziecko nieprawidłowego wzorca u rodziców lub też otoczenia.

Jak pozbyć się seplenienia?

Pierwszym krokiem powinno być udanie się do logopedy. Terapię logopedyczną w gabinecie Rewadent charakteryzuje indywidualne podejście do każdego pacjenta, niezależnie od tego czy jest to dziecko, czy też osoba dorosła. W przypadku naszych najmłodszych pacjentów terapię można rozpocząć jako działanie wspomagające jeszcze w okresie rozwoju mowy.

Logopeda oceni przyczynę i stopień wady wymowy, a następnie dobierze odpowiedni zestaw ćwiczeń. Ćwiczenia powinny być wykonywane nie tylko podczas terapii, ale także w domu z pomocą rodzica. Aby zachęcić dziecko do ich wykonywania, wiele z nich przybiera formę zabawy. Ćwiczenia logopedyczne to podstawa, ale także najskuteczniejszy sposób leczenia dla sepleniącego dziecka.

Należy także pamiętać, że leczenie seplenienia w znacznym stopniu zależy od rozpoznania przyczyny powstania problemu. Jeśli jest nią choroba, np. niedosłuch, trzeba będzie podjąć się także jej leczenia. W przypadku, gdy wada wymowy związana jest z nieprawidłowym zgryzem (np. zgryz otwarty, tyłozgrys, przodozgryz) – pacjent zostanie również skierowany na leczenie ortodontyczne.